ด้วยพระกรุณาธิคุณในสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ๆ สยามบรมราชกุมาร ที่ทรงมีต่อการจดหมายเหตุประเทศไทยนับแต่ครั้งทรงเป็นนิสิต ในคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยสนพระราชหฤทัย ทรงศึกษาแนวทางในการดำเนินงานจดหมายเหตุด้วยพระองค์เองตลอดมา และมีพระราชกระแสรับสั่งอันเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนางานจดหมายเหตุไทยทั่วประเทศ ทรงรับเป็นประธานและที่ปรึกษาในกิจการงานจดหมายเหตุไทย ด้วยทรงมุ่งหวังให้การจัดเก็บเอกสารจดหมายเหตุสามารถใช้เป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่มีความสมบูรณ์ ต่อยอดการ ศึกษา วิจัย ในศาสตร์สาขาวิชาการต่าง ๆ อันเป็นพื้นฐานในการพัฒนาศาสตร์เหล่านั้นให้เกิดประโยชน์แก่ประชาชนชาวไทย

คณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติจึงได้แต่งตั้งคณะอนุกรรมการดำเนินงานถวายพระราชสมัญญาสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เพื่อพิจารณากลั่นกรองข้อมูล ดำเนินงานถวายพระราชสมัญญาให้เป็นไปด้วยความเรียบร้อยและสมพระเกียรติ ทั้งได้แต่งตั้งคณะทำงานจัดทำหนังสือที่ระลึก เนื่องในโอกาสถวายพระราชสมัญญาแด่สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี กำหนดรูปแบบหนังสือ รายละเอียดหนังสือ รวบรวมเอกสารข้อมูล เรียบเรียงต้นฉบับ ตลอดจน จัดพิมพ์หนังสือ "พระอัครราชูปถัมภิกาการจดหมายเหตุไทย" สำหรับเผยแพร่พระราชกรณียกิจและพระปรีชาสามารถให้แผ่ไพศาล